《بسم الله الرحمن الرحیم》
《حَدَّثَنَا یَعْقُوبُ بْنُ یَزِیدَ عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ قَالَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْقَاسِمِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ فُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: إِنَّ اَلْعِلْمَ اَلَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ عَلَى حَالِهِ وَ لَیْسَ یَمْضِی مِنَّا عَالِمٌ إِلاَّ خَلَفَهُ مَنْ یَعْلَمُ عِلْمَهُ کَانَ عَلِیٌّ عَالِمَ هَذِهِ اَلْأُمَّهِ.》
امام صادق علیه الصلاه و السلام فرمودند آن علمی که با حضرت آدم ابوالبشر بود بر حالِ خودش باقی است ،از بین نرفته است ،آن علم موجود است،هیچ یک از ما ائمه از دنیا نمی رود مگر اینکه جایگزین میکند دیگری را که مثل خودش وارث آن علم باشد.و علی علیه الصلاه و السلام عالم این امت است،علوم همه انبیاء در نزد امیرالمومنین صلوات الله و سلامه علیه است و این پایه بسیار اندک از علم آن حضرت است،نه اینکه علم آن حضرت به علم انبیاء خلاصه میشود.
[با روایاتی که از قبل خواندیم خدا از علم خاصش به آنها بهره داده است،که به انبیاء و ملائکه هم نداده است]
《حدثنا أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ فَضَالَهَ بْنِ أَیُّوبَ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: إِنَّ اَلْعِلْمَ اَلَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ لَمْ یُرْفَعْ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ فَذَهَبَ عِلْمُهُ .》
حضرت باقر علیه الصلاه و السلام فرمودند آن علمی که با آدم ابوالبشر بود از بین نرفته،زایل نشده، آن علم موجود است،هیچ وقت عالمی نمی میرد که علم او با او بمیرد و از بین برود، آن علم به وراثت در نزد دیگری قرار میگیرد.
《حدثنا بعض اصحابنا السندی بن الربیع عم المحمد بن القاسم عن ابیه عن الفضیل بن یسار عن ابی جعفر
علیه السلام قال : ان العلم الذی هبط مع آدم لم یرفع》
آن علمی که هبوط کرد با آدم ،[آدم خودش هم هبوط کرد ،هبوط معنایش این است؛ که یک نزولی داریم یک هبوطی،نزول آمدن از بالا به پایین است،لذا راجع به قرآن و مطالب معنوی همیشه تعبیر نزول است،مثل “انا انزلناه فی لیله القدر” تنزیل است، معنایش آن است که از آن درجه رفیعش کاسته میشود و در خورِ افهام قرار میگیرد ولی هبوط پایین آمدن یک حقیقت است با همه
شخصیت ظاهری و باطنی اش. برای همین هم از آدم به هبوط او تعبیر میکنند نه به نزول او، آدم از یک نقطه ای با جسم و روح پایین آمده است،با همه شخصیت ظاهری و باطنی اش پایین آمد.لذا اینجا هم که تعبیر میکنند هبوط علم،معنایش این است که آن علم با همه حقیقت ظاهری و باطنی اش پایین آمد. علوم ظاهری هم یک هبوط دارد و یک نزول دارد.
دو دوتا چهارتا، این را وقتی که از مرتبه واقعی خودش که دو دوتا چهارتاست این را با علامت مخصوص و ماشین حساب به دست می آورند این یک کیفیتش است، یک دو دوتا چهارتا یک تعبیر و تاویلهای معنوی دارد که وقتی ما می گوییم همه اعداد ،تمام اعداد عالم یک است ،آن یک ،وقتی که مثل خودش تکرار بشود میشود دو،دو برابر تکرار بشود میشود سه،سه برابر تکرار بشود میشود چهار،این تعبیر ،تعبیر باطنی است،تفسیر است،تاویل است،شرح است ،این هم هبوط است.هبوط در دو دوتا چهارتا با ماشین حساب یک جور است ،وقتی عددها را آدم توی عالم میخواهد بیان کند و بگوید سه برابر شدن یک عددی همان یک است که افزوده میشود و چهار میشود.این هم هبوط است].
《ان العلم الذی هبط مع آدم لم یرفع و ان العلم لیتوارث انه لن یهلک من عالم الا خلفه من اهله من یعلمه علمه و العلم یتوارث.》آن علمی که با آدم هبوط کرد یعنی تفسیر ظاهری و تفسیر باطنی، این 《 لم یرفع》از بین نرفته است،علم به وراثت در نزد دیگری قرار میگیرد ،هیچ عالمی از دنیا نمی رود مگر جایگزین میکند مثل خودش کسی را که آن علم را بداند، علم به وراثت در نزد دیگران قرار میگیرد.
《حَدَّثَنَا إِبْرَاهِیمُ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ یَحْیَى بْنِ أَبِی عِمْرَانَ عَنْ یُونُسَ عَنْ اَلْحَرْثِ بْنِ اَلْمُغِیرَهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: إِنَّ اَلْعِلْمَ اَلَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ لَمْ یُرْفَعْ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ إِلاَّ وَ قَدْ وَرَّثَ عِلْمَهُ إِنَّ اَلْأَرْضَ لاَ تَبْقَى بِغَیْرِ عَالِمٍ》.
امام صادق علیه الصلاه و السلام فرمودند آن علمی که نازل شد و با آدم بود [باز این ظاهری اش است،این هبوط ندارد،این نَزَلَ،است.یعنی ترکیب ظاهری علم،با ماشین حساب درش آوردن،آن علمی که ترکیب ظاهری داشت بدون توجه به باطنش ،اینجا باز آنرا می گویند]این از بین نرفته است،《وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ إِلاَّ وَ قَدْ وَرَّثَ عِلْمَهُ 》هیچ عالمی نمی میرد،فوت نمی کند،مرگ دامن او را نمی گیرد مگر آن علم خودش را به وراثت به دیگری میدهد.
《إِنَّ اَلْأَرْضَ لاَ تَبْقَى بِغَیْرِ عَالِمٍ.》بدون عالم زمین باقی نمی ماند ،( واِلا این زمین از بین میرود.)که همان حجت خدا و ولی خدا و امام بر حق است.
《حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ رِبْعِیٍّ عَنِ اَلْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ اَلْعِلْمَ اَلَّذِی هَبَطَ مَعَ آدَمَ لَمْ یُرْفَعْ 》
[ این باز هبوط از آن تعبیر می شود،یعنی هم تفسیرهای باطنی و هم تفسیرهای ظاهری،هم تاویل های ظاهری و هم تاویل های باطنی ] آن علم از بین نرفته است.《وَ اَلْعِلْمُ یُتَوَارَثُ 》علم به وراثت به دیگری منتقل میشود،هر یک بعد از دیگری.
《وَ إِنَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ عَالِمُ هَذِهِ اَلْأُمَّهِ》همه این علومی که در نزد انبیاء بوده است به امیرالمومنین علیه السلام منتقل شده است [این مقام دونِ حضرت است نه مقامی که از او تعریف زیاد بشود کرد،یک مقامی است که در مقایسه با غیر ،فضیلتی است که هیچ کس به پای آن نمی رسد،باز هم او بالاتر از این است]
《وَ إِنَّهُ لَمْ یَمُتْ مِنَّا عَالِمٌ إِلاَّ خَلَّفَ مِنْ بَعْدِهِ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ أَوْ مَا شَاءَ اَللَّهُ.》فرمودند هیچ عالمی از ما آل محمد [علیهم السلام]نمی میرد مگر جایگزین میکند کسی را که آن علم را به او واگذار کند.یا علم دیگری غیر از آن علوم قبلی《 أَوْ مَا شَاءَ اَللَّهُ.》یا چیز تازه تری.
《حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَیْنِ عَنْ صَفْوَانَ عَنِ اِبْنِ مُسْکَانَ عَنْ حُجْرِ بْنِ زَایِدَهَ عَنْ حُمْرَانَ قَالَ سَمِعْتُ اَلشَّیْخَ یَعْنِی أَبَا جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: اَلْعِلْمُ اَلَّذِی لَمْ یَزَلْ مَعَ آدَمَ مَا رُفِعَ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ ذَهَبَ عِلْمُهُ》.
[به بزرگ ،شیخ میگفتند]،این بزرگوار حضرت باقر علیه الصلاه و السلام فرمودند آن علمی که با آدم ابوالبشر [این،آن علم است که” وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَاثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِکَهِفَقَالَ أَنْبِئُونِی بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ “یک علمی خدا به آدم داد ،تعلیم کرد آدم را علمی،به ملائکه فرمود اگر شما هم بلدید بیایید امتحان بدهید ممکن است توی کنکور قبول بشوید، همه گفتند نمی توانیم و در کنکور رد شدند.] آن علم که با آدم هبوط کرد و نزول کرد و آن را با خودش آورد،فرمودند آن علم باقی است و در نزد ما اهل بیت(علیهم السلام) است.
[خیال نکنید” وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ ” آدم ابوالبشر داشته است و چهارده معصوم علیهم السلام از آن علم نستجیرُبالله،محروم بودند،او با ماست و ما آن علم را همیشه داریم.]
《مَا رُفِعَ》از بین نرفته است.《 وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ ذَهَبَ عِلْمُهُ.》هیچ عالمی نمی میرد که علمش هم با او از بین برود.
《حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ اَلنُّعْمَانِ عَنْ بَعْضِ اَلصَّادِقِینَ یَرْفَعُهُ إِلَى جَعْفَرٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ : یَمُصُّونَ اَلثِّمَادَ وَ یَدَعُونَ اَلنَّهَرَ اَلْعَظِیمَ》
یکی از دو بزرگوار یعنی یا امام باقر علیه السلام یا امام صادق علیه السلام ، فرمودند : [ این تعبیر عجیب غریبی است] مردم تشنه شان که میشود میروند این نَم آبهایی که از یک جایی نَشت میکند میک میزنند (این نشت آبها از بغل کوه و از بغل دره ، این نشت آبها معمولا فاضلابهایی است که از یکجایی که آبریزی میشود، زمینی که شل است،یک جایی نشت آب میدهد ،قطره قطره )،این را رها میکنند،که این آب برای این خوب است که کودش کنند،این آب به این درد میخورد، تشنه که میشوند دنبال علم میگردند میروند این ثماد را میک میزنند،(مثل مردم الان هم همین است)، 《 وَ یَدَعُونَ اَلنَّهَرَ اَلْعَظِیمَ》آن رودخانه بزرگی که آب جاری صاف دارد و پیش اهل بیت علیهم السلام است آنرا رها کردند ،از این علمی که همه آن آلوده است اصلا علم نیست یک چیزی است که به خیال خودشان علم است،میروند از نشت آبهای کثیف میک میزنند و میخورند ولی نهر و آب جاری بسیار فراوان صاف و گوارا را رها کردند.
《 قِیلَ لَهُ وَ مَنِ اَلنَّهَرُ اَلْعَظِیمُ 》گفته شد که آقاجان یابن رسول الله این نهر عظیم که میفرمایید چیست؟؟
[ثِماد را فهمیدند؟ نشت آبهای کثیف]
《قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ إِنَّهُ وَ اَلْعِلْمُ اَلَّذِی آتَاهُ اَللَّهُ》حضرت فرمودند این نهر عظیم،رسول خداست و آن علمی که خدا به رسول خدا مرحمت کرده است.رسول و علمش را رها میکنند ،دنبال علم های ساختگی بی محتوایی که هیچ جور روح و جان انسان را سیراب نمی کند میروند.[علم آن است که وقتی آدم به آن میرسد ،مثل این است که یک عطش فراوان در تابستان دارد و دو تا لیوان آب خنک و گوارا نوشیده است.سخنی که در فضائل و مناقب اهل بیت علیهم السلام گفته میشود و اهل ولایت و محبت میشنوند اینطور سیرابشان میکند،آن علم است.]فرمودند علم رسول خداست ،آن نهر عظیم رسول خداست و علمی است که خدا به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم داده است.
《 إِنَّ اَللَّهَ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ سُنَنَ اَلنَّبِیِّینَ مِنْ آدَمَ هَلُمَّ جَرّاً إِلَى مُحَمَّدٍ 》
حضرت فرمودند که خداوند تبارک و تعالی همه علوم را که به انبیاء داده است همه اینها را از سنن نبیین به حضرت خاتم مرحمت کرده است،همینطور بکش از اول بیا تا خودِ حضرت خاتم همه آن علوم در نزد حضرت است.
《قِیلَ لَهُ وَ مَا تِلْکَ اَلسُّنَنُ 》این سننی که میفرمایید چیست که در انبیاء بوده و به حضرت خاتم رسیده است؟؟
《قَالَ عِلْمُ اَلنَّبِیِّینَ بِأَسْرِهِ 》سنن نبیین یعنی علم پیغمبرها تمامش در نزد حضرت است .[حالا این که راجع به رسول خداست ،نسبت به حضرت ابی طالب پدر بزرگوار امیرالمومنین علیه السلام هم این سخن هست.که او از اوصیای عیسی بن مریم است ،از کسانی است که به همه علوم انبیاء که به عیسی رسیده است بعد به اسرار و رموز منتقل شده است به اوصیاء و حواریین به حضرت ابی طالب هم رسیده است.این که رسول خداست به ابی طالب هم منتقل شده است، با اینکه حضرت ابی طالب نه پیغمبر هستند نه وصیِ پیغمبر ،از اوصیاء عیسی هستند ولی این علم ها را داشتند].
《 إِنَّ اَللَّهَ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّه ُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عِلْمَ اَلنَّبِیِّینَ بِأَسْرِهِ 》خداوند تبارک و تعالی جمع کرد همه علوم انبیاء را برای حضرت خاتم صلی الله علیه و آله و سلم.
《وَ إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَیَّرَ ذَلِکَ کُلَّهُ عِنْدَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ 》خاتم انبیاء دربست همه آن علوم را به مولی الموالی امیرالمومنین علیه الصلاه و السلام دادند،[لذا مولا امیرالمومنین علیه الصلاه و السلام فرمودند وقتى خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله و سلم مشرف بر موج شدند به من امر کردند علی جان گوشت را جلو بیاور ،بردم،رسول خدا کلمه ای به من فرمودند که از آن کلمه هزار باب علم باز میشود و از هر باب علمی هزار باب دیگر،این سخن چیست که در یک کلمه هست ؟؟
هر که آن کلمه را خدا به او مرحمت کند همه چیزها را میداند.معنای کلمه که دست خود امیرالمومنین علیه السلام است. همان کلمه ظاهری اش چیست؟؟
رسول خدا یک لحظه درِ گوش امیرالمومنین یک کلمه ای را گفتند!
《فَقَالَ لَهُ اَلرَّجُلُ یَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ – فَأَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ أَعْلَمُ أَوْ بَعْضُ اَلنَّبِیِّینَ》او سوال کرد یابن رسول الله در این صورت امیرالمومنین علیه السلام از همه پیغمبرها اعلم هستند یا بعضی پیغمبرها از امیرالمومنین علیه السلام اعلم هستند،کدامیک؟؟
《فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ اِسْمَعُوا مَا نَقُولُ》بشنویید ما چه میگوییم این چه سوالی است تو میپرسی بعد از این بیان؟ [به این شکل هم درست است ؛بشنویید تو چه میگویی؟حرفت چیست؟این چه حرفی است میزنی؟ ]
《 إِنَّ اَللَّهَ یَفْتَحُ مَسَامِعَ مَنْ یَشَاءُ》خداوند تبارک و تعالی هر کسی را بخواهد این گوشِ دلش را باز میکند حرف را قشنگ بشنود بعد هم اینکه حالا ما اینجا یک حرفی بگوییم ،بگوییم امیرالمومنین علیه السلام اعلم از انبیاء است،این مردم بدون این حرفها دارند به ما تهمت میزنند و مساله سازی برای ما میکنند، آخر تو حرف را گوش بده،بفهم ،این حرف را میزنی که از دهان من یک سخنی بشنوی فردا هم بروی یکجایی هی این را بگویی بعد ببین دچار میشویم،دچار هستیم دچارتر میشویم.
گوش دلت را باز کن ،خدا هر کسی را بخواهد گوش دلش را باز میکند .
《 إِنِّی حَدَّثْتُ أَنَّ اَللَّهَ جَمَعَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عِلْمَ اَلنَّبِیِّینَ》من برایت حدیث کردم گفتم خداوند تبارک و تعالی همه علوم انبیاء را به خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله و سلم داده است .
《 وَ أَنَّهُ جَعَلَ ذَلِکَ کُلَّهُ عِنْدَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ 》و حضرت هم همه را جمع کرد تمام دربست دادند به امیرالمومنین علیه السلام.
《وَ هُوَ یَسْأَلُنِی هُوَ أَعْلَمُ أَمْ بَعْضُ اَلنَّبِیِّینَ .》حالا این از ما میپرسد که امیرالمومنین علیه السلام اعلم هستند یا بعضی از نبیین.
همه علوم انبیاء در نزد رسول خدا و همه آن علوم در نزد امیرالمومنین علیه السلام است حالا تو از ما میپرسی کدامیک اعلم است؟؟آنچه آدم داشته به ضمیمه علم نوح و هود و صالح و ابراهیم و موسی و عیسی همه اش رسیده به حضرت خاتم و همه را دادند به امیرالمومنین علیه السلام.حالا میپرسی فرضش هست این اعلم بعض نبیین میشود ؟ من دارم به تو میگویم همه علوم در نزد امیرالمومنین است.
[استاد فلسفه ای در مشهد بود به نام…این خیلی نسبت به خودش مُعجِب بود،میگفت که در روی زمین در فلسفه عالِمی مثل من نیامده،همه جا هم میگفت،میگفت فلسفه پیش من مثلِ آبِ خوردن است،یک روز می آمد مدرسه آنجا تدریس میکرد ما به او گفتیم ما با این رفیقمان بحثمان شده، شوخی کردیم ،من به او میگویم شما از همه فلاسفه از بوعلی سینا،از ارسطو و همه مُلاتر هستید این میگوید نخیر درجه علمی آقای …اندازه بوعلی سیناست بیشتر نیست،حالا شما خودتان انصافا بگویید شما خودتان قضاوت کنید.گفت والا انصافا حق با شماست.گفتم چطور؟ گفت به جهت اینکه آنچه آنها بوعلی سینا و ارسطو از فلسفه میدانستند من میدانم یک چیزهایی هم من زیادتر میدانم که آنها نمی دانستند.خوب این را او یک آدمی که حالا پیرمرد شده بود و از مسائل اخلاقی یک خورده ای به دور بود یعنی یک خورده عُجب او را گرفته بود که اینها را هیچ ملاحظه نمی کرد .]ولی حقیقتش پیش امیرالمومنین است ،آنچه امیرالمومنین علیه السلام میدانستند از علم انبیاء پیش حضرت بود و حضرت یک چیزهایی میدانستند که هیچکدام از انبیای قبل نمی دانستند.
《حدثنا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحُسَیْنِ عَنِ اِبْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمَّارِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: أَعْطَى اَللَّهُ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مِثْلَ مَا أَعْطَى آدَمَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ فَمَنْ دُونَهُ مِنَ اَلْأَوْصِیَاءِ کُلِّهِمْ یَا جَابِرُ هَلْ تَعْرِفُونَ ذَلِکَ 》
خداوند تبارک و تعالی به رسول خدا علومی را مرحمت کرد همچنان که به آدم داد از آدم تا مادون خاتم،حضرت عیسی، همه آنها را به رسول الله صلی الله علیه و آله مرحمت کرد و آنچه را که به همه اوصیاء و انبیاء داد آنها هم در نزد حضرت است.
《یَا جَابِرُ هَلْ تَعْرِفُونَ ذَلِکَ 》 یا جابر مردم اینجور چیزها را میدانند که ما داریم میگوییم؟؟
《حَدَّثَنَا عُبَیْدُاَللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ فَضَالَهَ بْنِ أَیُّوبَ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ حُمْرَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ: إِنَّ اَلْعِلْمَ اَلَّذِی نَزَلَ مَعَ آدَمَ مَا رُفِعَ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ فَذَهَبَ عِلْمُهُ.》
حضرت فرمودند آن علمی که با حضرت آدم ابوالبشر بود و قرار گرفت این از بین نرفته است ،هیچ عالِمی توی عالَم از بین نرفته است که علم او ضایع بشود،آن علم در نزد ماست.
《《باب فی العلماء أنهم یرثون العلم بعضهم من بعض و لا یذهب العلم من عندهم》》
روایات دیگری در این باب هست که علما هستند که وارث علم دیگری هستند و این علم از نزد آنها ضایع نمیشود.
《حدثناأَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْبَرْقِیِّ عَنِ اَلنَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَى اَلْحَلَبِیِّ عَنْ عَبْدِ اَلْحَمِیدِ اَلطَّائِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ : إِنَّ اَلْعِلْمَ یُتَوَارَثُ وَ لاَ یَمُوتُ عَالِمٌ إِلاَّ وَ تَرَکَ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ أَوْ مَا شَاءَ اَللَّهُ 》
محمد بن مسلم از حضرت باقر علیه الصلاه و السلام نقل میکند که حضرت فرمودند علم به وراثت در نزد دیگری باقی می ماند عالِمی نمی میرد مگر آن علم خود را میگذارد، ترک میکند، در نزد کسی که مثل او آن علم را بداند، یا علومی بیشتری که نصیب او شده است.
《حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ اَلنَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ یَحْیَى اَلْحَلَبِیِّ عَنْ بُرَیْدِ بْنِ مُعَاوِیَهَ اَلْعِجْلِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ عَلِیّاً (علیه السلام)کَانَ عَالِماً وَ إِنَّ اَلْعِلْمَ یُتَوَارَثُ وَ لَنْ یَهْلِکَ عَالِمٌ إِلاَّ بَقِیَ مِنْ بَعْدِهِ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ أَوْ مَا شَاءَ اَللَّهُ.》
حضرت فرمودند وجود مقدس امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیهما الصلاه و السلام عالمی بودند که از این علوم بهره داشتند، همان علم امیرالمومنین علیه السلام به وراثت نزد امام حسن علیه السلام ،بعد امام حسین علیه السلام تا حضرت مهدی آل محمد علیه الصلاه و السلام میرسد.
《وَ لَنْ یَهْلِکَ عَالِمٌ إِلاَّ بَقِیَ مِنْ بَعْدِهِ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ أَوْ مَا شَاءَ اَللَّهُ.》هیچ عالمی از دنیا نمیرود مگر اینکه آن علم خودش را میگذارد نزد کسی که زنده است یا اینکه علم بیشتری نصیب او میشود.
《حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ مُوسَى عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ مُوسَى اَلْخَشَّابِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَالِمٍ عَنِ اَلْعَلاَءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: عَلِیٌّ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ عَالِمُ هَذِهِ اَلْأُمَّهِ وَ اَلْعِلْمُ یُتَوَارَثُ وَ لَیْسَ یَهْلِکُ هَالِکٌ مِنْهُمْ حَتَّى یُؤْتَى مِنْ أَهْلِهِ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ.》
[شما ملاحظه بفرمایید نسبت دادن همه شئون وصایت و ولایت و امامت را ائمه علیهم السلام اول به امیرالمومنین صلوات الله و سلامه علیه میدهند،با اینکه خودشان در این مساله ذی سهم هستند ولی حق اینجا در تمام شئون با امیرالمومنین علیه السلام است.]
فرمودند امیرالمومنین علیه السلام عالم این امت است ،علم به وراثت در نزد دیگری قرار میگیرد.
هلاک نمیشود و از دنیا نمیرود از این اهل بیت علیهم السلام کسی مگر اینکه آن علم به دیگری از همان اهل بیت که آن علم را آگاه باشد ،داده میشود .
《حَدَّثَنَا اَلْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ عُمَرَ بْنِ یَزِیدَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ : إِنَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ عَالِمُ هَذِهِ اَلْأُمَّهِ وَ اَلْعِلْمُ یُتَوَارَثُ وَ لاَ یَهْلِکُ أَحَدٌ مِنَّا إِلاَّ تَرَکَ مِنْ أَهْلِهِ مَنْ یَعْلَمُ مِثْلَ عِلْمِهِ أَوْ مَا شَاءَ اَللَّهُ 》
امام باقر علیه الصلاه و السلام فرمودند امیرالمومنین على بن ابی طالب علیه السلام عالم این امت است، [و معنای آن حدیث معروف «أنَا مَدینَهُ العِلمِ و عَلیٌّ بابُها، ولَن تُدخَلَ المَدینَهُ إلّا مِن بابِها»؛نازل به این حدیث دیگر است که علی علیه السلام عالم این امت است.هیچ یک از ما اهل بیت از دنیا نمیرود، مگر اینکه کسی را جایگزین خودشان قرار میدهند و آن علم را منتقل میکنند به آن ولی و امام بعد از خود که آن علم را یا بیشتر از آن علم را دارا باشد.
《اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم》
یا علی مدد